Yurt Dışındaki Eşten Nasıl Boşanılır?

Günümüzde küreselleşen dünyada, evlilikler uluslararası boyutlara ulaşabiliyor. Ancak, bazı durumlarda eşlerden biri yurtdışında yaşarken evlilik birliğinin sonlanması gündeme gelebilir. Bu durumda Yurt Dışındaki Eşten Nasıl Boşanılır sorusu özellikle hukuki süreçlerin nasıl işleyeceği konusunda birçok soru işaretini beraberinde getiriyor. Bu süreçte, hem Türkiye’deki hem de yurtdışındaki hukuki prosedürleri anlamak büyük önem taşıyor. Peki, yurtdışında yaşayan eşle boşanma nasıl gerçekleştirilir, uzaktan boşanma mümkün mü veya karşılaşılan zorluklar nasıl aşılır? Bu yazımızda, yurtdışında bulunan eşle boşanma sürecine dair merak ettiğiniz tüm sorulara yanıt bulmanızı hedefliyoruz.

Yurt dışındaki eşten nasıl boşanılır?

Evlilik birliğinin sona erdirilmesi süreci, taraflardan biri yurt dışında olduğunda biraz daha karmaşık bir hal alabilir. Özellikle yurt dışında yaşayan eşin boşanma davasına dahil edilme sürecinde bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Yurt dışında yaşayan eşin adresinin belli olmaması durumunda sorunlar daha da karmaşık hal alabilmektedir.

Yurt Dışındaki Eşten Nasıl Boşanılır sorusunu yanıtlarken öncelikli olarak boşanma davasının hangi ülkede açılacağı belirlenmelidir. Bu süreçte, Türk Medeni Kanunu hükümleri dikkate alınarak, eşlerin Türkiye’deki son ortak yerleşim adresine veya davacı eşin ikamet adresine göre yetkili mahkeme seçilebilir. Bunun yanı sıra, uluslararası hukuk kuralları gereği, yurt dışında yaşayan eşin bulunduğu ülkedeki mahkemelerde dava açılması da mümkündür. Ancak bu durumda, o ülkenin boşanma hukukuna uygun bir süreç yönetilmesi gerekmektedir. Bu durum Türkiyede bulunan eş için oldukça zor ve maliyetlidir. 

Bir diğer önemli konu ise tebligat sürecidir. Boşanma davası açıldıktan sonra dava dilekçesi ve mahkeme tarafından hazırlanan tensip zaptının davalıya ulaşması gerekmektedir. Yurt dışında yaşayan eşin adresinin bilinmesi durumunda tebligat önce yurt dışında yaşayan eşin adresindeki konsolosluğa daha sonra konsolosluk vasıtasıyla kişiye ulaşması sağlanır. Yurt dışında yaşayan eşe yapılan tebligat Türkiyede yapılan tebligata göre daha uzun bir süreç alacaktır. Yurt dışında yaşayan eşin adresinin bilinmemesi durumunda ise ilanen tebligat gündeme gelecektir. Yurt dışında yaşayan eşten boşanma süreci Türkiyede yaşayan bir kişiye göre daha karmaşık bir süreç gerektirdiğinden profesyonel hukuki destek alınması sürecin titizlikle takibi açısından büyük öneme sahiptir.

Son olarak, Türk mahkemelerinde alınan boşanma kararlarının, yurt dışında geçerliliğinin sağlanması için tenfiz davası açılması gerekebilir. Aynı şekilde, yurt dışında alınan boşanma kararları da Türkiye’de geçerli hale gelmek için kesinleşme ve tanıma süreçlerinden geçmelidir. Bu süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi, olası hak kayıplarını önlemek adına kritik öneme sahiptir. Eş Yurt Dışında İken Boşanma süreci karmaşık görünebilir, ancak doğru şekilde yönetildiğinde taraflar için etkin çözümler sunulabilir.

Eşim yurt dışında nafaka alabilir miyim?

Eş yurt dışında iken boşanma durumu söz konusu olduğunda merak edilen konuların başında nafaka ödeme konusu gelmektedir. Yurt dışında yaşayan eşin buradaki para birimi üzerinden elde ettiği gelir düşünüldüğünde nafaka talebinin ne şekilde değerlendirileceği ve tahsilatının nasıl yapılacağı dikkatle incelenmesi gereken bir süreçtir.

Yurt dışında yaşayan eşe karşı açılacak boşanma davasında nafaka talep edilebilir. Eşin yurt dışında yaşaması nafaka ödemesine engel değildir. Yurt dışında ikamet eden tarafın sosyal ve ekonomik durumunun araştırmasının yaşadığı ülkedeki yetkili makam tarafından yapılması için mahkeme tarafında istinabe evrakı hazırlanacaktır. Mahkeme tarafından yurt dışına ilgili makama gönderilecek istinabe evrakında kişinin sosyal ve ekonomik bakımından hangi konularla bilgi sahibi talep edildiği yazılarak araştırılması istenen konular bildirilir. Mahkeme yurt dışından gelen cevap ve mahkemeye sunulan delilleri değerlendirerek nafaka miktarını belirleyecektir.

Nafakanın belirlenme sürecinde diğer akla gelen soru ise nafakanın hangi para biriminden belirleneceğidir.  Nafaka belirlemesi yapılırken yurt dışında yaşayan eş yabancı para birimi üzerinden nafaka ödemeyi kabul ederse mahkeme bunu kabul edecektir, ancak bir anlaşma bulunmazsa mahkeme türk parası üzerinden ödenecektir. 

Nafaka konusundaki diğer bir durum ise yurt dışındaki eşten nafakanın nasıl tahsil edileceği konusudur. Bu durumda nafaka Türkiyede Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığı ile yurt dışında yaşayan eşin bulunduğu ülkede işlem yapılarak tahsil edilir. Nafakanın bu şekilde tahsil edilmesi için yurt dışında yaşayan eşin bulunduğu ülkenin Nafaka Tahsilatı ile ilgili Uluslararası sözleşmelere taraf bir ülke olması gerekmektedir. Yurt dışında bulunan eşin yaşadığı ülke bu sözleşmelere taraf değilse süreç biraz karmaşık hal alacaktır. Bu durumda Türkiyede verilen boşanma kararının yurt dışında tanıma ve tenfizi yapılarak verilen kararın o ülkede geçerli olması sağlanarak nafaka tahsil edilebilecektir.

Sonuç olarak eşin yurt dışında bulunması nafaka ödemesine engel değildir. Mahkeme eşin ekonomik ve sosyal durumunu istinabe ile bulunduğu ülkede araştırılmasını sağlayarak nafaka miktarını belirleyecektir. 

Yabancı eşe nafaka ödenir mi?

Eş Yurt Dışında İken Boşanma durumlarında eşin yabancı olması durumunda Türkiyede açılacak boşanma davasında nafaka ödeme yükümlülüğü konusunda yanlış bilinen pek bilgi bulunmaktadır. Nafaka koşullarının bulunması halinde eşin yabancı olması ve yabancı ülkede bulunması nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacaktır. Bu aşamada yabancı eşin açılan boşanma davasında nafaka talep etmesi halinde nafaka ödenip ödenmeyeceği, tarafların maddi durumu, çocukların velayeti ve boşanma sonrası yaşam standartları gibi faktörlere bağlı olarak değişecektir.

Nafaka Çeşitleri ve Yabancı Eşler

Türkiye’de nafaka türleri temel olarak üçe ayrılır: tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası. Yabancı eş söz konusu olduğunda, nafaka yükümlülüğü için yine aynı genel kurallar geçerlidir. Mahkeme tarafların ekonomik ve sosyal durumlarını, nafaka koşullarının bulunup bulunmadığını analiz ederek karar verecektir.

Uluslararası Hukukun Etkisi

Yabancı eşin bulunduğu ülkenin hukuk sistemi ve Türkiye arasındaki uluslararası anlaşmalar bu konuda belirleyicidir. Yabancı eşin bulunduğu ülke Nafaka Tahsilatı ile ilgili Uluslararası sözleşmelere taraf bir ülke olduğu takdirde nafakayı tahsil etmesi kolaylaşmaktadır. Yabancı eşe, yaşadığı ülkede çocuk için eşinin maaşından kesinti yapılarak bir nafaka ödenmesi durumunda Türkiyedeki boşanma davasında bu durumun somut delillerle mahkemeye sunulması halinde mahkeme bu durumu gözeterek tekrar nafakaya hükmetmeyebilir veya nafaka miktarını azaltabilir.

Nafaka Ödenmemesi Durumunda Ne Yapılır?

Eşlerden biri nafaka ödememe kararı alırsa, bu durumda icra yoluyla tahsil ya da hukuki yaptırımlar devreye girer. Ancak bu işlem, yabancı ülkeler arasında hukuki uyum bulunmadığında daha karmaşık bir hal alabilir. Böyle durumlarda uzman bir avukatla süreci yönetmek, zaman ve enerji tasarrufu sağlar.

Sonuç olarak, yabancı eşe nafaka ödenip ödenmeyeceği durumu, birden fazla faktöre bağlıdır. Her boşanma davası kendine özgüdür ve profesyonel bir hukuki destek almak bu süreci sorunsuz tamamlamanıza yardımcı olur. Doğru bir stratejiyle ilerlemek, karşılaşacağınız hukuki engelleri aşmanın anahtarıdır.

Almanya’da boşanan Türkiye’de nasıl boşanır?

Evlilikleri sona erdiren bireyler açısından en önemli konulardan biri, yurtdışında alınan bir boşanma kararının Türkiye’de nasıl geçerli hâle getirileceğidir. Özellikle Almanya’da boşanan çiftler için bu süreç dikkatle ele alınması gereken bir durumdur. Eş Yurt Dışında İken Boşanma durumlarında ortaya çıkan farklı hukuki sistemlerin uyumunu sağlamak, çiftler için çoğunlukla karmaşık bir hal alabilir.

Yurt dışında verilen boşanma kararının Türkiyede yeniden boşanma davası açmaya gerek kalmadan hukuken geçerli olabilmesi için tanıma işlemi yapılması gerekmektedir. Ancak yurt dışında verilen boşanma kararında nafaka, velayet, tazminat içeren hükümlerin Türkiyede sonuç oluşturması isteniyorsa bu durumda tenfiz davası açılması gerekmektedir. Tanıma, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de hukuki açıdan geçerli hale gelmesini ifade ederken, tenfiz bu kararın icra edilebilir hale gelmesini sağlamaktadır. Tanıma başvurusu nüfus müdürlüklerine ve Türk konsolosluklarına yapılabilir ancak tenfiz işlemi için mutlaka dava açmak gerekecektir.

25.03.2020 tarihinden önce nüfusta tanıma işlemi yapılabilmesi için eşlerin birlikte başvuru yapması aranmaktaydı. Ancak 25.03.2020 tarihinde yapılan değişiklikle tek tarafa başvuru yapma imkanı sağlanmıştır. Taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan taraf kendisi veya vekili tek başına başvuru yapabilecektir. Görüldüğü gibi tek başına başvuru durumu ancak diğer tarafın yabancı olması durumunda mümkündür. Sonuç olarak yurt dışında boşanma kararının Türkiyede geçerli olmasını isteyen taraf Türkiyeye gelerek bizzat başvuru yapabileceği gibi yurt dışından Türkiyeden bir avukata vekaletname vererek işlemi onun tarafından yapılmasını da sağlayabilir.

Boşanma kararının tanınması başvuru için nüfusta gerekli belgeler:

• Başvuru formu
• Yurt dışında verilen boşanma kararının aslı ve apostil şerhli Türkçe tercümesi
• Kesinleşme şerhi, kesinleşme şerhi yoksa boşanma kararının verildiği ülkenin kanunlarına göre kesinleştiğine dair belge ile apostil şerhli onaylanmış Türkçe tercümeleri,
• Kimlik ve pasaport fotokopileri, taraflardan biri yabancı ise bu kişinin kimlik ve pasaportunun noter tasdikli Türkçe tercümeleri
• Avukat aracılığıyla yapılacak başvurularda fotoğraflı vekaletname,
• Yabancı ülke adli veya idari makamlarca verilen kararla ilgili daha önce Türk mahkemelerinde açılmış veya hala görülen bir dava dosyasının bulunması durumunda buna ilişkin belgeler

Nüfus müdürlüklerine yapılan başvuru kabul edildiğinde yurt dışında verilen boşanma kararı Türkiyede hukuken geçerli olur, taraflar Türkiyedede resmi olarak boşanır ve nüfus kayıtları güncellenir. Ancak bazı durumlarda nüfus müdürlüğü yapılan başvuruyu reddedebilir. Bu durumda tanıma davası açılması gerekmektedir. Türkiyede açılacak tanıma davasında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise Türkiyede yerleşim yeri varsa o yer mahkemesi, yerleşim yeri yoksa en son sakin olduğu yer mahkemesi, bunlardan hiçbirinin bulunmaması halinde İstanbul, Ankara veya İzmir mahkemeleri yetkilidir.

Unutulmamalıdır ki, yurtdışında boşanmanın Türkiye’de kabul edilmemesi halinde, taraflar hâlâ evli olarak kabul edilir. Bu nedenle hukuki işlemlerin eksiksiz ve doğru şekilde gerçekleştirilmesi, ileride oluşabilecek sorunların önlenmesi açısından önem arz eder. Özellikle mal paylaşımı, nafaka ya da çocuk velayeti gibi konular söz konusu olduğunda, tanıma ve tenfiz işlemleri elzemdir. Almanya’da boşanmış olmanız Türkiye için yeterli olmaz; bu nedenle süreçleri dikkatle yönetmek gerekir.

İlgili Makale: Yurt Dışında Boşanmış Kişilerin Türkiye’deki Mallarının Paylaşımı

Adresine ulaşılamayan yabancı uyruklu eşten boşanma

Eş yurt dışında iken boşanma durumunda yabancı ülkede bulunan kişinin adresinin bilinmesi durumunda tebligat bu adrese gönderilebilecekse de eşin adresinin bilinmemesi durumunda süreç daha karmaşık ve uzun sürebilecektir.  Boşanma davasında davanın karşı tarafa bildirilmesi zorunludur, aksi halde mahkeme davanın esasına geçemeyecektir.

Yabancı uyruklu kişinin 6 ay süreyle Türkiyede ikamet etme durumu vasra kişi yabancılar kütüğüne kaydedilir, bu durumda ikamet adresi belirtilmesi gerekir ve bu adres elektronik ortamda kaydedilir. Boşanma davasında, yabancıya çıkarılacak tebligatlarda, öncelikle Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden yabancı eşin ikamet adresinin kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise Türkiye’deki adresinin ne olduğu sorularak tebligat bu adrese yapılabilecektir.

Yabancı eşin Türkiye’de herhangi bir adresi bulunamıyorsa, mahkeme kişinin vatandaşı olduğu ülkenin diline tercüme işlemi yaparak Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla diplomatik tebligat yolu ile tebligat gönderir. Evrakın tebliğ edilip edilemediğine dair yazılı bilgi de yine aynı yoldan mahkemeye bildirilir. Yurtdışında bulunan eşin adresinin bulunamaması halinde adres araştırması sonuç vermemiş ise son çare olarak yurtdışına ilanen tebligat yapılması söz konusu olabilir.

Tebligat Kanunu 25/a-4. Maddesine göre;

“Tebliğin konusu ile hangi merci tarafından çıkarıldığı bilgilerinin yer aldığı ve otuz gün içinde başvurulmadığı takdirde tebliğin yapılmış sayılacağı ihtarını içeren bildirim, muhataba o ülkenin mevzuatının izin verdiği yöntemle gönderilir.

Bildirimin o ülkenin mevzuatına göre muhataba tebliğ edildiği belgelendirildiğinde, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna başvurulmadığı takdirde tebligat otuzuncu günün bitiminde yapılmış sayılır. Muhatap Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna başvurduğu takdirde tebliğ evrakını almaktan kaçınırsa bu hususta düzenlenecek tutanak tarihinde tebliğ yapılmış sayılır.“

Uzaktan boşanma nasıl olur?

Evlilik birliğinin sonlandırılması sürecinde çiftlerin farklı ülkelerde olması durumunda boşanma sürecinin nasıl gerçekleşeceği birtakım soruları beraberinde getirmektedir. Özellikle uzaktan boşanma farklı ülkelerde bulunan taraflar için merak edilen bir konu haline gelmiştir. Toplumda uzaktan boşanma olarak bilinen süreç boşanmanın anlaşmalı ve çekişmeli olmasına göre farklılık gösterecektir. Peki bu süreç nasıl işler?

Uzaktan boşanma, temel olarak tarafların fiziki olarak mahkemeye gelmesini gerektirmeyen bir yöntemdir. Taraflar çekişmeli boşanma davası sürecini uzaktan yönetmeleri mümkündür. Bu durumda yaşadıkları ülkede konsolosluktan randevu alarak Türkiyede bulunan bir avukata vekaletname vermeleri gerekmektedir. Bu sayede tarafların duruşmalara katılmasına gerek olmadan boşanma işlemi gerçekleşebilecektir. Taraflar anlaşmalı şekilde boşanacaklarsa anlaşmalı boşanma duruşmasının olacağı gün her iki tarafın da duruşmada hazır olması gerekmektedir. 

Eğer bir boşanma talebiniz varsa ve eşiniz yurtdışında bulunuyorsa, uzaktan boşanma sürecini doğru yönlendirmek için deneyimli bir avukata başvurmanız önerilir. Kanunlar çerçevesinde haklarınızı korurken, minimum stresle bu süreçten geçmek mümkündür.

Eşlerden biri yurt dışında ise anlaşmalı boşanma

Anlaşmalı boşanma Türk Medeni Kanununun TMK 166.maddesinde ” Evlilik en az 1 yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatleri göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmedilir. Bu halde tarafların ikrarları hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre anlaşmalı boşanma için kanunda öngörülen şartların sağlanması gerekmektedir.

Eşin yurt dışında olması anlaşmalı boşanmaya engel bir durum teşkil etmez. Taraflar boşanmanın mali sonuçları ve çocuk bulunuyorsa çocukların durumuna ilişkin ortak karar vermesi, ortak kararlarının duruşmada da bizzat ifade etmeleri durumunda mahkeme de anlaşılan konuları uygun bulursa anlaşmalı boşanma gerçekleşecektir. Uygulamada en sık problem yaşadığımız kısım yurt dışında bulunan eşin duruşmaya bizzat katılmak istememesi veya katılamaması durumudur. Aile mahkemesi hakimi tarafları bizzat dinlemeden anlaşmalı boşanma kararı veremez. Taraflar anlaşmalı boşanma davasını avukat aracılığıyla takip etseler de avukatlarının duruşmada bulunması yeterli olmayıp tarafların bizzat duruşmaya katılmaları ve dinlenmeleri gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan eşin Türkiyeye gelememesi halinde eğer taraflar boşanmada birbirlerinden hiçbir hak talep etmiyorlarsa çekişmeli bir boşanma davası açılıp tanık dinletilerek çekişmeli boşanma süreci anlaşmalı bir boşanma gibi gerçekleşebilir. Bu durumda yurt dışında yaşayan eşin Türkiyeye gelmesine gerek kalmadan boşanma kararı verilebilecektir.

Sıkça Sorulan Sorular